Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

ενα μικρό αφιέρωμα στη μνήμη του Ιάκωβου Καμπανέλλη



Ποίηση,θέατρο,βίωμα στο στρατόπεδο Μαουτχάουζεν,ο Ιάκωβος Καμπανέλλης τα είπε ολα για την νεοελληνική πραγματικότητα μεσα απο το πλούσιο εργο του,το οποιο βραβεύτηκε,ευτυχώς,οσο ηταν εν ζωή και μάλιστα με πολλά βραβεία.ΤΟ ΜΕΓΆΛΟ βραβειο το πήρε απο τον ελληνικό λαό που λάτρεψε την ποιηση του,που εγινε τραγούδι απο τον Θεοδωράκη τον Ξαρχάκο και άλλους,απο τα συγκλονιστικα, στην αλήθεια τους ,θεατρικά του εργα.Πρωτοστάτης και πρωτεργάτης του νεοελληνικού  θεάτρου.
Ειδαμε τα θεατρικά του εργα,''κολλήσαμε''στο ''Μεγάλο μας Τσίρκο'',κλάψαμε στην ''Αυλη των θαυμάτων'',τραγουδήσαμε ''τις κοπέλλες του Μπέλσεν''..........συγκινηθήκαμε με τη ''Στέλλα''....αυτα ειναι ανεξίτηλα ίχνη στις ψυχές και τον πολιτισμό μας.Ανθρωποι,δημιουργοί σαν τον Καμπανέλλη αφήνουν πραγματικό ΚΕΝΟ.Παρότι πέθανε ,σήμερα,πλήρης ημερών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

το μεγάλο μας τσίρκο
Το θεατρικό έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο»  σταθμός για το ελληνικό θέατρο, ανέβηκε το καλοκαίρι του ’73 στα χρόνια της δικτατορίας και οι παραστάσεις του ήταν στην ουσία οι μαζικότερες – μέχρι το Πολυτεχνείο – πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας.
Πάνω από 400.000 θεατές σε Αθήνα και επαρχία παρακολούθησαν το έργο που συντελεστές του ήταν μεταξύ άλλων, ο Καζάκος, η Καρέζη, ο Παπαγιαννόπουλος, ο Ξυλούρης, ο Ξαρχάκος και ο Ευγένιος Σπαθάρης.







το ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΤΣΙΡΚΟ ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΔΩ
*****************************************************************************************************


ΑΡΝΙΕΜΑΙ

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
οι άλλοι να βαστάνε τα σκοινιά
αρνιέμαι να με κάνουν ό,τι θένε
αρνιέμαι να πνιγώ στην καταχνιά.

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
να είσαι συ και να μην είμαι εγώ
που τη δική μου μοίρα διαφεντεύεις
με τη δική μου γη και το νερό.

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
να βλέπω πια το δρόμο μου κλειστό
αρνιέμαι να 'χω σκέψη που σωπαίνει
να περιμένει μάταια τον καιρό.



--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο παγκοίνως αποκαλούμενος πατριάρχης του μεταπολεμικού μας θεάτρου, γεννήθηκε στη Χώρα της Νάξου το 1922. το 1934, η οικογένεια Καμπανέλλη με τα εννέα τους παιδιά, μετεγκαθίστανται στην Αθήνα. Ο Ιάκωβος, το έκτο κατά σειράν παιδί της οικογένειας, έχει από μικρός πάθος για το βιβλίο και από πολύ νέος γίνεται γνώστης της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Στα χρόνια της κατοχής, φθινόπωρο του 1942, επιχειρεί μέσω Αυστρίας να διαφύγει στην Ελβετία. Συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο στο Ίνσμπρουκ και μετάγεται σαν ύποπτος για κατασκοπεία στο Ες Ες στρατόπεδο συγκεντρώσεως και εξοντόσεως του Μαουτχάουζεν.
Στις 5 Μαΐου 1945 οι εκεί κρατούμενοι απελευθερώνονται από τον αμερικανικό στρατό. Οι επιζώντες, ημιθανείς οι περισσότεροι, είναι το ένα ένατο όσων πέρασαν την πύλη αυτής της επίγειας κόλασης. Ανάμεσα στους επιζώντες και ο Ιάκωβος.
Το χειμώνα του ιδίου χρόνου, στην Αθήνα και πάλι, βλέπει όλως τυχαία μια παράσταση στο Θέατρο Τέχνης, συναρπάζεται, προβληματίζεται με τη δύναμη και τη μαγεία του θεάτρου και πιστεύει πως του απεκαλύφθη ο δρόμος που πρέπει να πάρει. Το 1950 ο θίασος Λεμού παρουσιάζει το πρώτο θεατρικό του έργο. Σήμερα τα έργα του είναι περισσότερα από τριάντα και έχουν πρωτοεμφανισθεί στα θέατρα: «Εθνικό», «Τέχνης» του Καρόλου Κουν, «Καρέζη – Καζάκου», «Πειραματικό» της Ριάλδη, «Σκηνή της Τέχνης» – στη Θεσσαλονίκη, «ανοιχτό Θέατρο» και άλλα.
Από την συγγραφική του παρουσία στα χρόνια 1950 – 1981 τα γνωστότερα έργα του είναι: «Η αυλή των θαυμάτων», «Το παραμύθι χωρίς όνομα», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», «Το μεγάλο μας τσίρκο», «Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού», Ο μπαμπάς ο πόλεμος».

Η δραματουργική δουλειά του στην περίοδο 1988 – 1998 χαρακτηρίζεται από τους κριτικούς και τους θεατρολόγους σαν σπάνιο φαινόμενο. Είναι όχι μόνο η πιο παραγωγική, όχι μόνο θεματολογικά και μορφολογικά ανανεωτική, αλλά και πιο σημαντική. Έτσι ο Καμπανέλλης, σφραγίζοντας πάνω από μισό αιώνα νεοελληνικού θεάτρου, αποτελεί αδιάλειπτα και παράδοση και πρωτοπορία. Έργα της περιόδου αυτής που παρουσιάστηκαν είναι: «Ο αόρατος θίασος» και το τρίπτυχο «Ο Δείπνος» στο Εθνικό Θέατρο. «Ο δρόμος περνά από μέσα» στο Πειραματικό Θέατρο της Πόλης,  «Στη χώρα των Ίψεν» και «Η τελευταία πράξη» στη Σκηνή Τέχνης  – Θεσσαλονίκης, το «Μια συνάντηση κάπου αλλού» στο Θέατρο Τέχνης και «Μια κωμωδία» – Πολιτιστική Ολυμπιάδα, από το Ανοιχτό Θέατρο στο Ηρώδειο. Αρκετά από τα έργα του Καμπανέλλη έχουν παρουσιαστεί σε ξένα θέατρα, διδάσκονται σε σχολές θεάτρου και έδρες ελληνικής λογοτεχνίας ξένων πανεπιστημίων.
Ο όγκος του συνολικού έργου, η υψηλή ποιότητά του και ο πολύ σημαντικός ρόλος του στο χώρο του πολιτισμού… οδηγούν στην καθόλου μεροληπτική διαπίστωση ότι ο Καμπανέλλης ανήκει στις σπουδαιότερες μορφές του σύγχρονου διεθνούς θεάτρου. Ο πρύτανης των θεατρικών κριτικών Κώστας Γεωργουσόπουλος γράφει σε άρθρο του: «Ο κορυφαίος μεταπολεμικός θεατρικός μας συγγραφέας άνοιξε δρόμους με το έργο του. Τώρα δίνει την ευκαιρία δια του έργου του να ανοίξουν οι λεωφόροι της νεοελληνικής θεατρολογίας».
Εκτός όμως από την προσφορά του στο θέατρο, έχουμε και την προσφορά του στον κινηματογράφο, στις ταινίες «Στέλλα», «Η αρπαγή της Περσεφόνης», «Ο Δράκος», «Το κανόνι και τ’ αηδόνι» που θεωρούνται πια κλασικές.
Ας μην παραλείψουμε επίσης να αναφέρουμε το χρονικό του «Μαουτχάουζεν» που επανεκδίδεται και διαβάζεται επί σαρανταπέντε χρόνια.
Θα ήθελα με χαρά να προσθέσω ότι ο Καμπανέλλης είναι από τους δημιουργούς που τιμήθηκε και τιμάται εν ζωή με τόσες διακρίσεις: Ανακηρύχτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής  του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίτιμος διδάκτωρ της Σχολής Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1999 εξελέγη παμψηφεί τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, εγκαινιάζοντας με την καταξιωμένη προσωπικότητά του τη νεοϊδρυθείσα έδρα Θεατρικής Δραματουργίας. Έχει επίσης τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την απονομή ανωτάτου παρασήμου.
Γιώργος Πεφάνης - Θεατρολόγος, Καθηγητής Σχολής Θεατρικών σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών
-


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου